Numerical investigation on the effectiveness of seismic retrofitting of a historical masonry mosque

Abstract

Deprem etkileri özellikle tarihi yapılar için her zaman büyük bir meydan okuma olmuştur. Yığma yapılar, geçmişte düşey yükler dikkate alınarak inşa edilmesi sebebiyle basınç gerilmelerine karşı oldukça dayanıklı olan yapılardır. Fakat, yığma malzemenin yarı kırılgan davranışı sebebiyle deprem etkilerine karşı hasar görebilirliği oldukça fazladır. Tarihi yapıların sismik değerlendirmesi yapılırken özellikle dikkat edilmeli ve çok disiplinli bir yaklaşım sergilenmelidir. Tez kapsamında, tarihi Kurşunlu Cami incelenmiştir. Yapılan saha gözlem çalışmaları sonucunda camide geçmiş depremlerde meydana geldiği düşünülen ciddi hasarlar gözlemlenmiştir. Bu sebeple, sismik performansını geliştirmek ve yapısal bütünlüğü sağlaması adına tarihi yığma camide güçlendirme çalışmaları yapılmıştır. Bu tez çalışmasının temel amacı, sonlu elemanlar yöntemi kullanarak camiye uygulanan sismik güçlendirmenin etkinliğini ortaya koymaktır. Güçlendirmesiz ve güçlendirmeli olmak üzere iki adet temsili yapının 3 boyutlu sonlu elemanlar modeli hazırlanmıştır. Caminin dinamik özelliklerini belirlemek için Çevresel Titreşim Ölçümleri alınmış ve Operasyonal Modal Analiz gerçekleştirilmiştir. Böylelikle, elde edilen deneysel modal analiz sonuçlarına göre camiye ait sonlu elemanlar modeli kalibre edilmiştir. Tarihi caminin sismik davranışını değerlendirmek için doğrusal olmayan itme ve dinamik analizler gerçekleştirilmiştir. Tez kapsamında son olarak ise her iki modelin sismik tepkileri yer değiştirme, mutlak ivme ve hasar dağılımlarına dayanarak incelenmiştir. Uygulanan güçlendirmenin yapısal davranışa olumlu katkısı olduğu gözlemlenmiştir. Numerik hasar dağılımı, tespit edilen gerçek hasar ile karşılaştırıldığında yapı için tanımlanan doğrusal olmayan davranış modelinin kabul edilebilir olduğunu ortaya koymaktadır.