Lastikten türetilmiş yakıt pirolizi

Abstract

Son yıllarda çevre sorunları ile ilgili olarak ulusal ve uluslararası alanda yaşanan gelişmelerde, atık yönetimi konusunda vurgulanan en önemli husus, atıkların doğaya terk edilmeden önce mutlaka değerlendirilmeleri gerektiğidir. Ülkemizde bir yılda üretilen 24 milyon adet lastiğin yaklaşık 8,5 milyonu (200.000 ton) atık haline gelmekte ve ekonomik olarak kullanımı son derece sınırlı kalmaktadır. Bu atıkların yönetimiyle ilgili olarak, 25.11.2006 tarihli, 25357 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ve 01.01.2007 tarihinde yürürlüğe giren "Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği"nde, geri kazanım yöntemleri içerisinde, bu tezin konusunu oluşturan piroliz yöntemi de yer almaktadır. Tezde, diğer tüm atık türlerinde olduğu gibi, atık lastiklerin de hem çevresel hem de ekonomik açıdan değerlendirilmeleri gerektiğinden yola çıkılmış ve bu malzemenin piroliziyle, elde edilen katı ürünün ticari açıdan değerlendirilebilirliği üzerine yoğunlaşılmıştır. Farklı türdeki atık lastiklerden, homojen yapıda bir alternatif yakıtın (TDF-Tyre Derived fuel) üretilmesi, lastiklerin proses edilmesi sırasındaki olumsuzlukları ortadan kaldırmak ve proses koşullarını optimize edebilmek açısından tercih edilmiştir. Tez, "Uygun TDF Bileşiminin ve Piroliz Koşullarının Belirlenmesi", "Piroliz Ürünlerinin Karakterizasyonu" ve "Katı Ürünün Karbon Siyahı Olarak Değerlendirilmesi" olmak üzere üç aşamadan oluşmaktadır. Birinci aşamada, farklı tipteki atık lastikler çeşitli boyut aralıklarında karışttırılarak TDF haline getirilmiş ve 350-600 ? C arasında, 1-5-10-35 ? C/dak ısıtma hızlarında piroliz edilmiştir. İkinci aşamada, piroliz sonucu oluşan katı, sıvı ve gaz ürünlerin fiziksel ve kimyasal analizleri yapılmıştır. Üçüncü aşamada ise, piroliz sonucu çıkan katı ürünün karbon siyahı olarak kullanılabilirliği üzerine yoğunlaşılmış ve katı ürün özellikler ticari karbon siyahı türleri ile karşılaştırılmış, yapılan iyileştirme çalışmaları sonucunda, piroliz sonucu elde edilen katı ürünün ticari karbon siyahı kalitesine ulaşması sağlanmıştır.