Requesting in English : interlanguage pragmatics of Turkish children

Abstract

Bu çalışmanın amacı özel ilköğretim kurumlarına devam eden ve İngilizceyi yabancı dil olarak öğrenen 8. sınıf Türk öğrencilerinin kullandıkları rica yapılarını incelemektir. Çalışmanın katılımcıları iki ana gruptan oluşmaktadır: 10 farklı ilköğretim kurumuna devam eden toplam 550 tane 8. sınıf öğrencisi ve 20 tane anadili İngilizce olan ilköğretim öğrencisidir. Veri toplamak üzere Resimli Sözlü Anlatım Testi (Rose, 2000) örnek alınarak geliştirilen biri çoktan seçmeli, diğeri yazılı iki söylem tamamlama testi kullanılmıştır. Çoktan seçmeli testlerden toplanan veriler SPSS istatistik programı 13. sürümü kullanılarak, yazılı söylem tamamlama testleri ise Blum-Kulka, House ve Kasper'ın (1989) geliştirdikleri kodlama yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Veri, frekans analizi ve ki kare testi kullanılarak analiz edilmiştir. Ayrıca, Türk öğrencilerden toplanan yazılı veri Eisenstein and Bodman'ın (1986) geliştirdiği ölçek kullanılarak kodlanmış ve dilbilgisel hatalar bakımından incelenmiştir. Sonuçlar, İngilizceyi yabancı dil olarak öğrenen 8. sınıf Türk öğrencilerinin 12 durum ve her üç düzeyde: Rica eden kişinin rica edilenden daha üst konumda olduğu durum (+ P), rica eden ve edilenin eşit konumda oldukları durum (= P), ve rica edenin rica edilenden daha alt konumda olduğu durumda (- P) rica yapılarını, dolaylı rica stratejileri kullanarak ifade ettiklerini göstermektedir. Kullanım sıklığı açısından dolaylı rica stratejilerini dolaysız rica stratejileri izlemiş ve alışılagelmeyen dolaylı rica stratejileri ise çok az miktarda kullanılmıştır. İngilizceyi yabancı dil olarak öğrenen Türk öğrencileri gibi, anadili İngilizce ve Türkçe olan çocuklar da anadillerinde rica yapılarında dolaylı rica stratejilerini tercih etmişlerdir. Ancak Türk katılımcıların anadillerinde dolaysız stratejileri hem anadili İngilizce olan gruptaki hem de İngilizceyi yabancı dil olarak öğrenen gruptaki katılımcılardan daha çok kullandıkları görülmüştür. En çok kullanılan dolaylı strateji, kiplik eylemleri kullanılarak oluşturulmuş yapılar ve en çok kullanılan destekleyici neden belirtilen yapılar olmuştur. Ayrıca, İngilizceyi yabancı dil olarak öğrenen Türk öğrencilerinin statü, yaş ve rica stratejileri kullanımı konusunda az da olsa duruma özgü bir hassasiyetleri olduğu görülmüştür. Veri toplama aracının ve anadili İngilizce olan bir ülkede geçirilen zamanın da Türk öğrencilerin edimbilimsel algı ve üretimini etkileyen değişkenler olduğu göze çarpmaktadır.