Resimde zıtlık ve denge

Abstract

Resimde Zıtlık ve Denge adlı bu araştırmada, Zıtlık ve Denge konusu kuramsal olarak ele alınmış edinilen temel bilgiler ışığında, sanatçıların yapıtları örnek alınarak kurgusal analizleri yapılmıştır. Bu analizler sonucunda, biçim verme, düzenleme, görsel iletişim, sanat yapıtlarını inceleme ve değerlendirme biçimleri irdelenmiştir. Plastik öğelerin özellikleri incelenerek çeşitli genellemelere yer verilmiştir. Her çeşit biçim, zıt öğelerin çatışması sonucunda birbirlerini dengelemeleriyle oluşur. Bu karşıt öğelerin birinin olmaması diğerininde olamayacağını gösterir. Karşıt öğelerin çatışmasıyla oluşan bu hareket güçleri aralarında uyumsal bir ağırlık ilişkisi kurabilirlerse dengeli bir biçim oluşabilir. Doğada, toplumda ve bilinçte yer alan nesne ve olay mutlaka bir birlik meydana getiren iki karşıt yan taşır. Karşıtlar birbirlerini varlık koşuludurlar. Biri, sadece öteki var olduğu için vardır. Zıt öğeler, birbirlerini dengeledikleri sürece biçim ayakta kalabilir. Sanat açısından değer taşıyan her yapıtta çok iyi çözümlenmiş zıt bir denge vardır. Bütün yapıtlarda dengeli bir zıt örgü kurulabildiği ölçüde başarı sağlanabilir. Sanat yapıtının kurgusu, birbirini izleyen bölümlerin karşıtlığına dayanır. Yapıtların uyandırdığı izlenim ve etkileri, algılanmasının geçirdiği değişimler, biçim-içerik, anlatım, malzeme ve teknikler tarihsel gelişim içinde karşıtlıklar, dolayısıyla diyalektik bir işlev üstlenirler. Biçim öğelerinin yerine göre çözümleyici, birleştiren, dengeleyen, ileriye ya da geriye doğru yönlendiren diyalektik işlevi tüm sanat yapıtlarının temelini oluşturur. Sanatın diyalektik yanı, çeşitli sanat kuram ve akımlarının evrimini sağlamıştır.