Dokuzuncu sınıf bilgi ve iletişim teknolojileri ders kitabının görsel tasarım ilkelerine göre değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının Milli Eğitim Bakanlığı tarafından belirlenen Lise birinci sınıf Bilgi ve İletişim Teknolojileri ders kitabının görsel tasarım ilkelerine uygun olup olmadığına ilişkin görüşlerini incelemektir. Araştırmada 2006-2007 öğretim yılında Anadolu ve Osmangazi Üniversiteleri Eğitim Fakültelerinin Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Öğretmenliği, İlköğretim Matematik Öğretmenliği ve Sınıf Öğretmenliği bölümlerinin son sınıflarında öğrenim gören 342 öğrenciden elde edilen verilerle gerçekleştirilmiştir. Bu araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın verileri, öğretmen adaylarının bazı kişisel özelliklerinin belirlenmesi için kişisel bilgi formu ve Alpan (2004) tarafından oluşturulmuş görsel tasarım ilkeleri anketi aracılığı ile toplanmıştır. Görsel tasarım ilkeleri anketi; metin tasarımı, görsel öğelerin tasarımı, sayfa tasarımı, kapak tasarımı ve üretime yönelik dış yapı özellikleri olmak üzere beş etkenden ve toplam 48 maddeden oluşmaktadır. Öğretmen adaylarına ilk önce ders kitabı dağıtılmış ve öğretmen adayları bu ders kitabını inceledikten sonra beşli likert tipli olan anket dağıtılmıştır. Öğretmen adayları bu anketi bir ders saatinde cevaplamışlardır. Bütün bu uygulama toplam 13 oturumda gerçekleştirilmiştir. Bu anket ile Bilgi ve İletişim Teknolojileri ders kitabının görsel tasarım ilkelerine uygunluğu öğrenci görüşlerine göre belirlenmiştir. Araştırmada elde edilen verilerin yüzdeleri, frekansları, aritmetik ortalamaları ve standart sapmaları alınmıştır. Verilerin çözümlenmesinde ise SPSS for Windows 13.0 programı kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde istatistik teknik olarak ikili karşılaştırmalarda ilişkisiz (bağımsız) ömeklemler t testinden yararlanılmıştır. Araştırma sonunda, Bilgi ve İletişim Teknolojileri ders kitabının öğretmen adaylarının görüşlerine göre görsel tasarım ilkeleri açısından yani metin tasarımı, görsel tasarım, sayfa tasannu, kapak tasarımı ve üretime yönelik dış yapı özelliklerine genel anlamda uygun biçimde tasarlanmış olduğu saptanmıştır. Bilgi ve İletişim Teknolojileri ders kitabının görsel tasarım ilkelerine uygunluğuna ilişkin değerlendirilmesinde cinsiyete göre farklılık gösterdiği, öğretmen adaylarının öğrenim gördüğü üniversitelere göre ise farklılık göstermediği saptanmıştır.