Havayolu fazladan yakıt taşıma (tankering) stratejisinin doğrusal olmayan programlama ile modellenmesi ve bir uygulama

Abstract

Havayolu firmalarının kârlılık seviyesi birçok işletmeye göre düşüktür. Kârlılık seviyesini artırmanın bir yolu da maliyetleri azaltmaktır. Bu tez havayolu firmalarının en büyük maliyetini oluşturan yakıt maliyetlerini fazladan yakıt taşıma ile azaltmayı amaçlamaktadır. Havalimanlarında yakıt fiyatlarının farklı olmasından faydalanan fazladan yakıt alma uygulaması için bir doğrusal olmayan programlama modeli geliştirilmiştir. Oluşturulan doğrusal olmayan programlama problemini çözmek için Genel İndirgenmiş Gradyan Metodundan yararlanılmıştır. Problemin çözümü için MS EXCEL çözücü eklentisi kullanılmıştır. Tezin uygulama kısmında uçuş mesafesinin, doluluk oranının, uçulan merkezler arasındaki yakıt fiyat farkının ve düz uçuş yüksekliğinin fazladan yakıt taşıma ve maliyet üzerine etkisini analiz etmek amacıyla parametrik ve İstanbul'u merkez alan iki uygulama yapılmıştır. Fazladan yakıt taşımanın 1300nm ve daha kısa olan uçuş mesafelerine uygulandığında yakıt maliyetinden tasarruf edilebileceği görülmüştür. Uçuş mesafesi kısa olan merkezler arasında gerçekleşen seferlerde doluluk oranı yüksek ve yakıt fiyat farkı az olsa da model fazladan yakıt taşımaya izin vermiştir. Tasarlanan senaryolar için problem sonucunun önerdiği miktarlarda yakıt alındığında, fazladan yakıt alınmadan gerçekleştirilen seferlere kıyasla uçağın yakıt sarfiyatının %2.5-3 artırdığı gözlemlenmiştir. Bu yakıt sarfiyatının artışına rağmen gidiş-dönüş seferleri için toplam yakıt maliyetinden %1-%47 arasında tasarruf sağlanabileceği tespit edilmiştir.