Hintçe-Türkçe öykü çevirileri ve karşılaşılan sorunlar

Abstract

Dil ve medeniyet milletlerin kimliğidir. Farklı ülkelerde yaşayan ve anadilleri farklı olan insanlar, çeviriler sayesinde başka milletlerin kültür ve medeniyetlerini öğrenme fırsatı elde etmektedir. Hindistan sadece çeşitli dinlerden insanları bir arada barındırmasıyla ve farklı coğrafyasıyla değil aynı zamanda topraklarında birçok farklı dil konuşulması, zengin kültürü ve medeniyetiyle de dünya medeniyetleri ve tarihi üzerinde önemli etkiler yaratmıştır. Gelişen dünyamızda kültürler arası arabuluculuk eylemi olarak nitelendirilen çeviri, Hindistan'ın da kültürünü, medeniyetini ve dilini tanıtmak için en iyi yöntemlerden biridir. Çalışmamızda, Munşi Premçand tarafından yazılan ve Hindistan'ın geleneksel konularını ele alan "Eidgaah (Bayram Namaz kılma yeri)" ve "Thakur Ka Kuan (Thakur'un Kuyu)" adlı iki öykü, yorumlayıcı çeviri kuramı ilkeleri temel alınarak Hintçeden Türkçeye çevrilmiştir. Çalışmamızın üçüncü öyküsü olarak Munşi Premçand ile yakın zamanlarda yaşamış ve yaşam standartları olarak da aynı yoksulluk, sıkıntı, ekonomik ve siyasi problemlerle karşılaşmış olan Halide Edip Adıvar'ın "Himmet Çocuk" öyküsü yine yorumlayıcı çeviri kuramı temel alınarak Türkçeden Hintçeye çevrilmiştir. Öyküler seçilirken ait oldukları dili konuşanların kültürel değerlerinin de yansıtılmasına dikkat edilmiştir. Böylelikle iki farklı dil ve kültür arasındaki aktarım imkanları üzerinde çalışılmış ve dil öğretiminde kültür aktarımı alanı için örnekler ele alınmıştır. Birinci öyküde bir köyün bayram gelenekleri ve kırsalda yaşayan Müslümanların yaşamı sade bir şekilde anlatılmaktadır. İkinci öyküde ise öykünün yazıldığı yıllarda Hindistan'da var olan, günümüzde yasal olarak kaldırılmış olsa da fiilen izlerine rastlanan kast sistemi yüzünden suya ulaşamayanların gerçek yaşam hikâyeleri anlatılmaktadır. Türkçeden Hintçeye çevirdiğimiz öykünün konusu ise Millî Mücadele döneminde Anadolu halkının çektiği zorluklardır. Çalışmamızın sonraki bölümlerinde, çalışmada karşılaşılan çeviri sorunları maddeler hâlinde, örneklerle ele alınmış ve çevirmenlerden alınan çözüm önerileri değerlendirilerek sorunlar üzerinde incelemeler yapılmıştır. Aynı zamanda çalışmamızda Hintçe ve Türkçe cümle yapıları karşılaştırılarak iki dilin cümle yapılarının edebî dile göre düzenlenmesi üzerinde durulmuştur.