| dc.description.abstract | Delphinium Tourn.ex L. (Ranunculaceae) cinsi halk arasında kök, yumru, herba, yaprak, çiçek, tohum gibi kısımları astım, soğuk algınlığı, zatürre, ağır ishal, mide ağrısı gibi rahatsızlıklarda ve haricen saç toniği ve parazit öldürücü olarak kullanılır. Delphinium türleri bu iyileştirici etkilerinin yanında, özellikle içerdikleri kompleks diterpenoit alkaloitler nedeni ile zehirli etkiye sahiptir. Bu çalışmada, Eskişehir ili ve çevresinde doğal olarak yetişen Delphinium fissum Waldst.&Kit. subsp.anatolicum Chowdhuri&Davis, D.peregrinum L. ve D.venulosum Boiss., morfolojik ve anatomik olarak incelenmiştir. Taksonların morfolojik ayırt edici karakterleri, kök tipi, gövde rengi, indumentumu, çiçek durumunun gevşek ya da yoğun olması, yaprak sap ve segment şekilleri, yan sepal ve petallerin renk, şekil ve indumentumu, anter rengi, meyve şekil ve indumentumudur. D.fissum subsp.anatolicum'un tuberlerinde gözlenen nişasta taneleri diğer iki türde gözlenmemiştir. Aynı taksonun gövde anatomisinde tüy bulunmazken, D.peregrinum ve D.venulosum'un gövdelerinde tek hücreli örtü tüyleri bulunur. Yaprak anatomisinde D.fissum subsp.anatolicum hipostomatik yapraklara sahipken, diğer türlerin yaprakları amfistomatiktir. D.fissum subsp.anatolicum yaprak üst ve alt yüzeyinde gözlenen kutikula kırışıklıkları diğer iki türde gözlenmemiştir. D.fissum subsp.anatolicum'un yaprak üst ve alt, D.peregrinum'un alt epiderma hücreleri dalgalıdır. İlgili organların primer metabolizma ürünleri olan kalsiyum oksalat, lignin, süberin, nişasta ile sekonder metabolizma ürünleri olan alkaloit ve fenolik bileşiklerin varlığı gösterilmiştir. Belirtilen kapsamda anatomik çalışmalar ilk kez gerçekleştirilmiştir. | en_US |
