İşyerinde psikolojik taciz ve havacılık sektöründe bir uygulama

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de faaliyet gösteren kamu ve özel sektör havacılık kuruluşlarında işyerinde psikolojik tacizin yaygınlık seviyesini belirlemek ve tacizin türünü, yönünü, tacize karşı verilen tepkileri, tacizin süresini, çalışanların demografik özellikleri ve çalışma koşullarının tacizde etkili olup olmadığını tespit etmektir. Tez üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde işyerinde psikolojik taciz ve ilgili kavramlar, ikinci bölümde işyerinde psikolojik taciz süreci üzerinde durulmaktadır. Son bölümde Türkiye’de havacılık sektöründe, işyerinde psikolojik taciz olgusu üzerine bir uygulama yer almaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak anket kullanılmıştır. Ankette Leymann’ın LIPT (The Leymann Ivertory of Psychological Terrorization) ölçeği esas alınmıştır. Ankete Türkiye’de havacılık sektöründe çalışan 194 kişi katılmıştır. Veriler SPSS 18 programı kullanılarak frekans dağılımları, Mann-Whitney U ve Kruskal-Wallis analizleri yapılarak test edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre işyerinde psikolojik tacize maruz kalmanın cinsiyet, yaş, medeni durum, çalışılan sektör ve hizmet süresi ile farklılaşmadığı, fakat eğitim düzeyi ve kurumdaki konuma göre farklılaştığı tespit edilmiştir. Katılımcıların en fazla “Kendini gösterme ve iletişim olanaklarının kısıtlanması” en düşük de “Sağlığa doğrudan saldırı” davranışlarına maruz kaldıkları tespit edilmiştir. Araştırmada işyerinde psikolojik tacizin yukarıdan aşağıya doğru olduğu, tacize karşı verilen tepkiler incelendiğinde en yaygın olan tepkinin “görmezden gelme”, en az verilen tepkinin ise “arkadaşlardan yardım isteme” olduğu ve tacize maruz kalma süresinin ağırlıklı olarak üç yıl ve üzeri olduğu tespit edilmiştir.