Havaalanlarında kurumsal risk yönetimi : Atatürk Havalimanı Terminalleri İşletmesi için kurumsal risk yönetimi model önerisi

Abstract

Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde ekonomik gelişmede ve bunun sürdürülebilirliğinde havayolu taşımacılığı ve bu sistemin temel öğelerinden biri olarak havaalanı işletmeleri hayati bir rol oynamaktadır. Türkiye'de havaalanı işletmeleri son yıllarda hızlı bir gelişme süreci içerisindedirler. Aynı zamanda, dünya çapındaki serbestleşirle, liberalleşme, özelleştirme, ticarileşme ve rekabet yapıları gibi havayolu taşımacılığındaki değişim ve gelişmeler, havayolu taşımacılığı sisteminin bir parçası olarak havaalanlarını da etkilemektedir. Belirsizlik ve riskler bu değişim ve gelişmelerin sistemi etkilemesi nedeniyle artmaktadır. Kurumların başarısı büyük ölçüde onların risklerini belirleme, önleme, azaltma ve yönetme kapasitelerine bağlıdır. Kurumsal Risk Yönetimi bu gerekler için etkin bir yapı sunmaktadır. Kurumsal Risk Yönetimi, havaalanı işletmesinin risk iştahının, risklerinin ve risklerinin barındırdığı fırsatların belirlenmesi ve yönetilmesi yoluyla kurumsal amaçların başarılmasında makul güvence sağlayan bir süreçtir. Özellikle havaalanı işletmeleri ile ilgili kurumsal risk yönetimi konulu kavramsal ve uygulama yayınları hem sayı hem de içerik olarak oldukça sınırlıdır. Bu tespitten hareketle çalışma kavramsal kapsamıyla birlikte havaalanı işletmelerine yönelik kurumsal risk yönetimi modeli geliştirmek üzere hazırlanmıştır. Kurumsal Risk Yönetimi modelleri genellikle işletmeye özgü, yapısını yansıtacak şekilde, ihtiyaçlarına göre şekillendirilmektedir. Bu çalışmada havaalanı işletmelerinde en iyi kurumsal risk yönetimi uygulamalarını gerçekleştirmek için gerekli teorik ve uygulama bileşenleri tanımlanarak kurumsal risk yönetimi yapısı ve bu yapının uygulanması süreci incelenmiştir. Yapılan tüm çalışmalar ve uygulanabilirlik analizi ışığında "Havaalanı Terminal İşletmelerinde Kurumsal Risk Yönetimi Uygulamalarına Yönelik Model Önerisi" geliştirilmiştir. Üniversite-sektör işbirliği kapsamında geliştirilen modelin TAV Havalimanları Holding A.Ş.'de uygulanabilirliği araştırılarak mevcut durum saptanmıştır.