Yönetişim göstergeleri bağlamında ülkelerin kümeleme analizi ve Aras İle değerlendirilmesi

Abstract

Yönetişim, kamu sektörü, özel sektör, sivil toplum ve vatandaşların yönetim süreçlerine dâhil olduğu çok düzlemli bir yönetim sürecidir. Bununla birlikte, 1990’lı yıllardan sonra ülke yönetimlerinde yönetişim yaklaşımının benimsenmesi ile ilgili öneriler ağırlık kazanmıştır. Bu bağlamda, yönetişim küresel, ulusal ve yerel anlamda uygulanması gerekli bir yönetim anlayışı olarak ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte Dünya Bankası, yönetişim yaklaşımının etkin olarak kullanılabilmesi ve ülkelerin yönetişim düzeylerini ölçebilmek amacıyla yönetişim göstergelerini belirli kriterlere göre oluşturmuştur. Bu çalışmanın amacı, Dünya Bankası’nın üç dönemine ait (1998, 2008 ve 2018) yönetişim verilerinin kümeleme analizi ve ARAS yöntemiyle değerlendirmektir. Bu kapsamda, ülkeler kümeleme analizi yöntemlerinde k-ortalama ile üç kümede sınıflandırılmış ve ARAS ile sıralamalar elde edilmiştir. Ayrıca, 1996-2018 yılları Dünya Bankası verilerine göre Türkiye’nin yönetişim bakımından sıralaması tespit edilmiş ve değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgular, ülkelerin yönetişim kaliteleri ile gelişmişlik düzeyleri arasında benzerlik olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte, Türkiye örneğinde olduğu gibi bazı ülkelerin kendine özgü koşulları yönetişim düzeyleri üzerinde etkili olmuştur.