Göçün yeni adresi : Polonya'da yaşayan Türkler üzerine sosyolojik bir analiz : Krakov örneği

Abstract

Genç ve eğitimli bireylerin yurtdışına olan göçü, günümüz göç literatürü tarafından tartışılan sosyal bir olgudur. Nitelikli göç akımı, son yıllarda Türkiye’de gerçekleşen sosyal, ekonomik ve politik değişimlerden etkilemiştir. Bu yaşanan göç; Almanya, Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada’nın dışında çeşitli Avrupa birliği ülkelerine de gerçekleşmekte, bunlardan biri olan Polonya’ya da son yıllarda hem öğrenci olarak hem de çalışan iş gücü olarak artan bir göç dalgası yaşanmaktadır. Tarihsel olarak dış göç, Türkiye için çok da yeni olmayan bir olgudur. İlk Türk dışgöçü Batı Almanya, Belçika gibi Batı Avrupa ülkelerine yaşanmışken, artık göçün küreselleşmesiyle Avrupa’nın çoğu ülke ve şehrinde Türk kökenli göçmenlere rastlanmaktadır. Doğu Avrupa’nın tarihsel olarak göç veren ülkelerinden Polonya’da yaşayan Türkler, Almanya’daki gibi büyük bir azınlık oluşturmasalar da varlıkları azımsanmamalıdır. Göç veren bir ülke konumundan göç alan ülke konumuna gelmesinde Polonya’nın AB üyeliği ve artan AB ve Uluslararası firmaları yatırımları ile oluşan istihdam açığı önemli bir etmendir. Türk göçünün rotasının Polonya’ya yönelmesinde son yıllarda ‘yurtdışında üniversite okuma’ eğiliminin giderek yaygınlaşması, Polonya’daki eğitim masraflarının diğer AB ülkelerine göre düşük olması ve ülkenin AB üyeliği etkilidir. İşte bu yüzdendir ki, Polonya’da tam zamanlı okuyan ve/veya çalışan Türk vatandaşlarının sayısı da her geçen gün artmaktadır. Görüşülen kişilerin %51’inin yükseköğrenim için gelmesi bunu kanıtlar niteliktedir. İki ülke arasındaki tarihsel bir dostluğun olması ve güncel siyasi problemlerin olmaması da Polonya’nın cazibesini arttırmaktadır. İşte bu araştırma Krakov şehrinde 3 yıl ve üzeri yaşayan Türk vatandaşlarına odaklanmakta ve toplanan nicel ve nitel verilerin ışında Polonya’ya olan Türk göçünün nedenlerini ortaya koymaktadır. Anket tekniği ile rakamsal veriler ve yarı-yapılandırılmış mülakat tekniği ile elde edilen nitel verilerle Krakov şehrindeki Türk nüfusunun profili betimlenmiştir. Toplanan verilerden çıkarılabilecek en önemli sonuçlardan biri de Krakov’daki uluslararası dış kaynak ofislerinin sağladığı istihdam ile başlangıçta çalışma için gelenlerin dışında iş için kalanlarda %11’lik artışın olması da öğrenci olarak gelenlerin çalışmaya başlayarak geçici göçmenlikten kalıcı hale geldiklerinin ve bu sayının giderek artacağının bir göstergesidir.