Orientin'in anksiyolitik etkinliğinin incelenmesi

Abstract

Anksiyete psikolojik problemlere eşlik eden ve birçok psikopatolojik formun kökeninde yer alan temel belirtilerdendir. Anksiyete tedavisinde kullanılmakta olan ilaçların yanı sıra çeşitli tıbbi bitkilerden de faydalanılmaktadır. Bu tez çalışmasında, anksiyolitik etkileri bilinen Passiflora türlerinin içeriğinde yer alan orientinin anksiyolitik etkisi ve etki mekanizmasının araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmada swiss albino dişi fareler kullanılmıştır. Pozitif kontrol olarak anksiyolitik etkinliği kanıtlanmış olan diazepam (1 mg/kg) kullanılmıştır. 20 mg/kg, 40 mg/kg ve 80 mg/kg dozlarda i.p. olarak uygulanan orientinin delikli-tahta, aydınlık-karanlık kutu, açık alan ve yükseltilmiş artı labirent testlerinde 20 mg/kg dozda anlamlı anksiyolitik etki gösterdiği diğer dozlarda ise etkinin doza bağlı olarak azaldığı belirlenmiştir. Swiss albino farelerde 20 mg/kg (i.p.) orientinin anksiyolitik etkisine GABAerjik sistemin katkısı flumazenil (3 mg/kg, i.p.) kullanılarak, serotonerjik sistemin katkısı 5-HT1A antagonisti WAY-100635 (1 mg/kg, i.p.) kullanılarak ve adrenerjik sistemin katkısı alfa-2 adrenerjik reseptör blokörü yohimbin (5 mg/kg, i.p.) kullanılarak araştırılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, orientin delikli-tahta, aydınlık-karanlık kutu ve açıkalan testlerinde anksiyolitik etki göstermiş, bu etkinlik flumazenil ön-uygulaması ile geri çevrilemezken yohimbin ve WAY-100635 ön-uygulaması ile anlamlı olarak antagonize edilmiştir. Elde edilen bulgulardan hareketle orientin’in etkinliğine adrenerjik sistem ve serotonerjik sistemin katılımının belirgin olduğu sonucuna varılmıştır. Halen anksiyete tedavisinde kullanılmakta olan ilaçların çeşitli yan etki ve bazı dezavantajlarının nedeniyle yeni ilaç geliştirme çabaları devam etmektedir. Özellikle anksiyolitik etkisi bilinen tıbbi bitkiler içerisinde yer alan flavonoidlerin etkilerinin araştırılarak, etki profillerinin ortaya konmasının yeni ilaç geliştirme çalışmalarına bir ivme kazandıracağını ve yol göstereceğini düşünmekteyiz.