Medya ve uluslararası ilişkiler bağlamında 2016 ABD seçimlerinin Türk yazılı basınında sunumu

Abstract

Kitle iletişim araçları vasıtasıyla gündeme getirilen konuların niteliği, medyanın siyaset ile ne derece bağlantılı olduğu konusunda bir takım izlenimler ortaya koyabilmektedir. Nitekim, hangi olayların haber değeri taşıyıp taşımadığının tespitini siyaset mekanizmaları ve medya unsurları birlikte yapmaktadır. Kitle iletişim araçları tarafından ortaya konan gündemde, halkın ne düşündüğünden çok, ne hakkında düşünmesi gerektiği ön plana çıkar. Böylece medya kendi kamuoyunu oluşturur. Medya tarafından kamunun da gündemi bu şekilde oluşturulmaktadır. Siyasi aktörler daha geniş kitlelere seslerini duyurabilmek ve istedikleri yönde tutum ve davranış değişikliği oluşturabilmek için kitle iletişim araçlarından yararlanmak durumundadırlar. Basın kuruluşlarının haber ihtiyacı ve siyaset alanının da kendini hedef kitlelere duyurma ihtiyacı karşılıklı bağımlılığı gündeme getirmektedir. Bununla birlikte basına konu olan gelişmeler siyaset alanında tartışma konusu olabilmekte; siyasette yaşanılan herhangi bir gelişme ise basında yer alabilmektedir. Özellikle seçim dönemlerinde yaşanan gelişmeler, gazeteler aracılığıyla kitlelere aktarılmakta ve halkın gündeminde önemli bir yer teşkil etmektedir. Araştırmada 8 Ağustos 2016 - 8 Şubat 2017 tarihleri arasında Türkiye’de ulusal düzeyde günlük yayın yapan üç farklı gazetenin 2016 yılında yapılan ABD Başkanlık Seçimini konu alan haberleri belirlenerek içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Gündem belirleme kuramı çerçevesinde örneklem olarak seçilen Sabah, Posta ve Hürriyet gazetelerinin belirlenen tarihler arasında, medya gündemini oluşturacak hangi haber konularına ağırlık verdiği çeşitli yönleriyle değerlendirilerek tartışılmıştır. Gündem belirleme kuramına göre, gündem kurmada en önemli faktörlerin başında siyaset ve siyasetçilerin dile getirdiği ifadeler yer almaktadır. Bu bakımdan kitle iletişim araçlarının gündemi, halkın gündemi ve siyasi gündem arasında dinamik bir süreç söz konusudur. Bu sürecin medya ayağını söz konusu medyanın ekonomik ve siyasi ilişkileri, muhabirin kişisel kanaatleri ve eşik bekçilerinin durumları oluşturmaktadır. Bu durum, haberi inşa eden kişinin bireysel görüşü ve çalıştığı medya kuruluşunun çıkarlarından da doğrudan etkilenmektedir. Bu çalışmanın amacı; 2016 ABD Başkanlık Seçimlerinin Türk basınını temsilen seçilen gazetelerde yer bulma sıklığı, sayfadaki konumu, gazetelerin konuya yaklaşımının analiz edilmesidir. Çalışmada örneklemi oluşturan her üç gazetedeki haberlerin yer alış şeklinin karşılaştırması yapılmıştır. 2016 ABD Başkanlık Seçimlerinin Türkiye’deki yazılı basında nasıl ve hangi farklılıklarla yansıtıldığı çalışmanın temel sorusunu oluşturmaktadır. Ayrıca örneklem olarak seçilen Türk yazılı basının 2016 ABD Başkanlık Seçimlerini haber yaparken, yaklaşımları arasında farklılık olup olmadığını incelemek de çalışmanın amaçları arasında yer almaktadır. Çalışmada 8 Kasım 2016 tarihinde yapılmış olan ABD Başkanlık Seçimi dönemi çerçevesinde 8 Ağustos 2016- 8 Şubat 2017 tarihleri arasında örneklem olarak seçilen gazetelerin tüm sayfaları incelenmiştir. Çalışmanın teorik çerçevesini, konuyla bağlantılı olması dolayısıyla, Medya ve Siyaset, Medya ve Uluslararası Politika, Haber, Haber Değeri ve Gündem Belirleme Kuramı oluşturmaktadır. Çalışma, Türk ve Amerikan ilişkilerini belirleme ve ABD seçimlerinin Türk basınında nasıl yer aldığını görme açısından önemlidir. Çalışmanın bulgularına göre, Türk basını 2016 ABD Başkanlık Seçimlerine genel anlamda ilgi göstermiştir.