Twitter'da Suriyeli mültecilere yönelik nefret söylemi

Abstract

Nefret söylemi toplulukların arasına düşmanlık tohumu ekerek toplumun birlikte yaşama kültürünü bozan, medya dolayımıyla yeniden üretilen ve nefret suçuna giden yolu açan ciddi bir sorundur. Sosyal medyanın etkileşimsellik, yayılım gibi özellikleri nedeniyle sosyal medya nefret söyleminin kullanımı ve yeniden üretilmesi için daha uygun bir ortam sunmaktadır. Nefret söylemine maruz kalan topluluklara ülkemizde Suriyeli mülteciler de eklenmiştir. Suriyeli mültecilere yönelik nefret söylemi Twitter’da da yeniden üretilerek yaygınlaşmakta ve nefret suçuna uygun ortam hazırlamaktadır. Nefret söyleminin hangi vurgularla ve nasıl oluştuğunun tespiti için eleştirel söylem analizi tercih edilmiştir. Bu doğrultuda Twitter’da Suriyeli mültecilere yönelik nefret söyleminin çözümlenmesi T. van Dijk’in söylem analizi yöntemi ile yapılmıştır. Suriyeli mültecilerle ilgili tweetlerin tespit edilebilmesi için Suriyeli mülteci, göçmen gibi anahtar kelimeler yardımıyla etiketlere ulaşılmıştır ve ‘Suriyelileri İstemiyoruz’ eylemleriyle aynı ada sahip #Suriyelieriistemiyoruz etiketi seçilmiştir. Bu etiketteki 1 Haziran 2014-31 Ekim 2018 tarihleri arasındaki 1383 tweet kaydedilmiş ve ardından 2014-2018 yılları Temmuz-Ağustos aylarındaki 976 tweet Quirkos programıyla kodlanmıştır. Nefret söylemi içeren 366 tweetin tespitinin ardından seçilen altı hesap ve tweetleri Bayraktutan vd. (2013) tarafından uyarlanan söylem analizi şablonu yoluyla analiz edilmiştir. Makro yapı ve mikro yapı ana başlıklarında çözümlenen hesap ve tweetlerde Suriyeli mültecileri stereotipleştiren, zenofobi ve ırkçılık boyutlarını içeren bir nefret söyleminin yeniden üretildiği görülmüştür. Araştırmanın bir diğer önemli sonucu Suriyeli mültecilerin ekonomik ve güvenlik meseleleri başta olmak üzere birçok sorun için “günah keçisi” olarak olarak görüldüğünün tespit edilmesidir.