Mevsimlik tarım işçilerinin Türk yazılı basınında sunumu

Abstract

Mevsimlik gezici/geçici tarım işçileri ile ilgili yapılan araştırmalarda mevsimlik tarım işçilerinin dünyada 1,1 milyar tarım işgücünün 450 milyonunu oluşturduğu tahmin edilmektedir. Türkiye’de ise sayıları resmi rakamlara göre 300.000 olan ve kayıt dışı rakamlarda aileleri ile birlikte sayıları bir milyona yaklaşan tarım işçisi olduğu dile getirilmektedir. Türkiye’de özellikle doğu ve güneydoğu bölgelerinden ülkenin 48 iline göç eden tarım işçileri her yıl hasat dönemlerinde medyada ölüm haberleri ile anılmaktadır. Bu çalışmada, Türk yazılı basınında mevsimlik tarım işçilerinin nasıl sunulduğu sorusuna yanıt aranmaktadır. Bu bağlamda, 2000-2016 yılları arasında günlük yayınlanan ve tirajları yüksek olan Hürriyet, Milliyet, Türkiye, Yeni Şafak, Star, Posta, Takvim, Akşam, Sabah ve Cumhuriyet gazetelerinde yer alan mevsimlik tarım işçisi haberleri içerik analizi yöntemi ile çözümlenmiştir. Örneklem alınan 529 metnin haber içerikleri ve görsel unsurları incelenmiştir. Çalışma sonucunda elde edilen bulgularda haberlerin üçüncü sayfa ve iç sayfalarda yer aldığı, orta düzeyde önemli olduğu, haber menşeinin yüksek oranda belli olmadığı, haberlerde büyük ölçüde mağdur/kurban ve patetik (acıma duygusu) üslubun hâkim olduğu, haber içeriklerinde daha çok trafik kazası haberlerinin yer aldığı, bunu sağlık, eğitim, çalışma ve sosyal dışlanma boyutu izlediği, genellikle metinlerde fotoğrafların kullanılmadığı, fotoğrafın yer aldığı haberlerde de ise tarım işçilerinin yaşadıkları alanlar, tarım işçi görsellerinin kullanıldığı belirlenmiştir.