Yer Sarsıntı Haritalarının Üretilmesinde Sismik Ağ Yapısı: Eskişehir Örneği

Abstract

Yaşam alanlarımızı etkileyen büyük depremler, yerleşime uygun olmayan zeminlerde depreme dayanıksız yapılaşma stokumuzdan dolayı, can ve mal kayıplarına yol açabilmektedir. Sismik ağlar yerleri daha önceden belirlenen zayıf ve kuvvetli yer hareketi istasyonlarını yönetir. Bu sismik ağ (AnaNet), istasyonun durumu, veri iletişim durumu ve diğer parametreler hakkında bilgi sağlar. AnaNet Eskişehir'deki depremlerin konumlarını ve büyüklüklerini hızlı ve doğru bir şekilde belirlemek amacıyla 7gün/24saat işletilir. Sismik ağın işletilmesinde, istasyon alt yapısı, ağ protokolü, sunucu hizmetleri, iletişim alt yapıları oldukça önemli hizmetlerdir. Bu çalışma kapsamında, Yerel Deprem İzleme Ağı (AnaNet) iletişim altyapısı ve deprem verilerinin Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) ortamında yorumlanmasına yönelik değişkenler tartışılmıştır. Deprem hasar senaryoları için yöntem, iki aşamalı olarak düşünülebilir. İlk aşamada, deprem kararı verilir. İkinci aşamada, bölgeye özgü yer hareketi parametrelerine bağlı yapıların hasar görebilirliği tahmin edilir. Sismik Ağın bir bileşeni olarak hazırlanan Network Triger yazılımı, çoklu istasyon dizilimleri ile sismik olayların belirlenmesi ve tanımlanmasına olanak sağlar. İstasyonlardan gelen verilerin %30'undan fazlasının aynı zaman diliminde tetiklenmesi sonucu elde edilen tetikleme sinyalinin deprem olduğuna karar verilir. Ardından depreme ait ivme, hız ve yer değiştirme değerleri gerçek zamanlı olarak hesaplanmaktadır. Hesaplanan ivme, hız ve yer değiştirme verileri, konumları ile dosyalanır ve SMS ve e-posta yoluyla kullanıcılar ile paylaşılır. Pilot uygulama, Eskişehir ilindeki belirli bir sınırda deprem kaynaklı kuvvetli yer hareketi değerinin hesaplanması için uygulanmıştır. Sonuçlar yer yüzeyindeki deprem karakteristiklerinin hesaplanmasında gerçek zamanlı kuvvetli yer hareketi analizlerinin ve CBS'nin önemini göstermiştir. Afet Müdahale Programı, Eskişehir yerleşim yerindeki depremle ilişkili interaktif haritaları oluşturur. Mobil uygulamalar kullanılarak izlenebilen haritalar raporlama fonksiyonu ile beraber depremden etkilenen nüfus ve yapıların profilini gösterir.

Due to the unstable alluvial soil and vulnerable building stock, major earthquakes that affect a residential area may damage buildings and cause loss of life. A seismic network manages the weak and strong ground motion recording stations that have been previously established at several locations. This seismic network, Local Weak and Strong Motion Network (AnaNet) provides information about the stations' data communication status and other parameters. AnaNet operates a 24-hour-a-day service to determine the location and magnitude of earthquakes that hit Eskisehir, as rapidly and accurately as possible. As a consequence, the infrastructure of the seismic station, network protocol, server services, and communication infrastructure are vital services for the operation of the seismic network. In this study, the variables of the communication infrastructure of AnaNet, and the interpretation of the earthquake data by using Geographic Information Systems (GIS) are discussed. The methodology of earthquake damage scenarios may be considered in two stages: In the first stage, the system determines that there was an earthquake. In the second stage, the vulnerability of buildings is estimated, based on site-specific ground motion parameters. The Network Trigger software that was prepared as a component of the seismic network, allows the detection and definition of events across the arrays of multiple instruments. It is determined that the trigger signal was an earthquake when more than 30 percent of data is received from the seismic stations at the same time. Subsequently, the values of acceleration, velocity and displacement belonging to the earthquake are calculated in real-time. The calculated acceleration, velocity and displacement data is then stored and shared between users via SMS and e-mail. A pilot study has been carried out to evaluate strong ground motion data of an earthquake in Eskisehir, Turkey. The results demonstrate the importance of GIS and strong ground motion analysis real-time in the calculation of the earthquake characteristics of the ground surface. Accordingly, the Disaster Response Program creates the interactive maps related to the earthquake in Eskisehir residential area. The maps, which can be viewed by mobile applications and by the reporting functions of the programs together, the population affected, and the structures impacted by the earthquake, can be seen by Geographic Information Systems (GIS), also providing analytical capabilities and essential disaster management decision support.