Gazeteler Üzerinden Darbeler: Kırgızistan 2010 Olaylarının Türkiye Basınında İnşası

Abstract

Medya gerçeğin temsil edildiği değil onun yeniden inşa edildği bir yerdir. Konu uluslararası haberler olduğunda ise durum daha da hassas bir hale gelmektedir. Yerel haberleri vatandaşlar en azından sokakta gördüklerinden anlayabilir halde olsalar bile, uluslararası haberleri algılamada haber ajansları, radyo-televizyon ve gazetelere bağımlı kalabilmektedirler. Bu çalışma, 7 Nisan 2010 tarihinde Kırgızistan'da meydana gelen ve Cumhurbaşkanının yurtdışına kaçması ve 80'i aşkın insanın ölümü ile sonuçlanan olayların Türkiye basınında inşasını Eleştirel söylem analizi ile incelemektedir. Türkiye ulusal basınından Cumhuriyet, Hürriyet ve Yeni Şafak gazeteleri ele alınmış ve 8-30 Nisan 2010 tarihleri arasında Kırgızistan olayları ile ilgili bu üç gazetede yayınlanmış toplam 31 haber analize tabi tutulmuştur. Kırgızistan'daki iktidarı devirme olaylarının Türkiye basınında yansımalarını ortaya koymanın yanı sıra, olaylarda yer alan kilit aktörlerin temsil edilişi ve Kırgızistan'ın ülke profilinin anlam inşasını tespit etmek araştırmanın amacıdır. Çalışmanın bulgularına gelindiğinde, Kırgızistan 2010 olaylarını, gazetelerden birinin savaş senaryosu üzerinden anlattığı saptanmıştır. Tüm üç gazetenin de önemsediği bölgedeki 'Rusya belirleyiciliği'nin ise, gazetelerden biri tarafından olayların anlam inşasında çarpıcı bir etmen olarak altı çizilmiştir. Kırgızistan'ın ülke profiline Türk basınında, daha çok ekonomik ölçütlü yaklaşıldığı tespit edilmiştir

The media is not a place where reality is represented, but a place where it is rebuilt. When it comes to international news, the situation becomes even more delicate. While local news is understandable to citizens at least on the streets, international news can remain dependent on news agencies, radio and television and newspapers. This study examines the construction of events in Kyrgyzstan on April 7, 2010, which resulted with the death of more than 80 people and with fleeing the President abroad, through the Critical discourse analysis. Cumhuriyet, Hürriyet and Yeni Şafak newspapers from the Turkish national press were handled and a total of 31 news articles published on these three newspapers related to Kyrgyzstan incidents between 8-30 April 2010 were analyzed. In addition to revealing the reflection of the events of overthrowing power in Kyrgyzstan in the Turkish press, it is also aimed to investigate the representation of the key actors involved in the events and the meaning of the Kyrgyzstan country profile in Turkish press. When it comes to the findings of the work, it was determined that Kyrgyzstan 2010 events were reported by one of the newspapers through the war scenario. The “Russian determinism” in the region, which all three newspapers also cared for, was underlined by one of the newspapers as a striking factor in the meaning of events. It has been determined that the profile of Kyrgyzstan in the Turkish press is approached more economically