Serbest uçuş: Dinamik akış kontrol

Abstract

Hava taşımacılığına olan hızlı talep artışı karşısında, hava trafik yönetim sisteminin yavaş gelişmesi hava trafik kontrol sisteminin tıkanmasına neden olmuştur. Havacılık endüstrisindeki gelişmeler modern ulaştırma uçaklarının uçuş harekâtlarını otomasyona doğru yöneltmiştir. Bu yüzden, hava trafik yönetimi teknolojisi uçak teknolojisine ayak uydurabilmek için yoğun araştırma ve geliştirme faaliyetlerine gerek duymaktadır. Böylece hava trafik yönetimi sisteminin uçuş plânlama ve kontrol fonksiyonları için otomasyon teknolojileri geliştirilmeye başlanmıştır. Teknoloji geliştirme çabalarının yanında, mevcut gelişmiş donanımlara dayalı yeni seyrüsefer usulleri de gelişmiştir. Bu usullerden birisi de serbest uçuştur. Serbest uçuş kavramı öncelikle A.B.D. 'de ortaya çıkmıştır, daha sonra Avrupa' da Eurocontrol tarafından da üzerinde çalışılmaya başlanmıştır. Bu makalede serbest uçuş kavramına ait temel prensipler tanıtılmış ve Türkiye hava sahasından bir örnek uygulama verilmiştir.

Rapid demand growth in air transportation caused congestion in the air traffic control system due to slow progress in air traffic management systems. Progress in the aerospace industry leaded full automated flight operations in modern transport aircraft. Therefore, air traffic management technology requires intense research and development to keep in step with aircraft techhology. For this reason, fully automated technologies are being developed especially for the flight planning and control functions of the air traffic management system. Besides technology development efforts, new air navigation procedures are also being developed based on the availability of highly developed equipment. One of these procedures is the free flight. Free flight concept is first introduced in the USA, however, it is also being studied by European's EUROCONTROL. In this paper, fundamental principles of the free flight concept is introduced together with an example from Turkish airspace.