A Study on Confiscation Without Expropriation in the Turkish Law

Abstract

Türk hukukunda fiilî yolun en karakteristik örneği, kamulaştırmasız el atmalardır. Kamulaştırmasız el atma, idarenin, bir kişiye ait gayrimenkûlü kamulaştırmaya ilişkin usûl ve kurallara uymaksızın ve bir bedel ödemeksizin el atarak kamu hizmetine özgülenmesi şeklinde tanımlanmaktadır. Buna göre, kamulaştırmasız el atmadan söz edilebilmesi için, kişiye ait gayrimenkûle idare tarafından kamu hizmetinde kullanılmak amacıyla fiilen el atılmış olması ve bu el atmanın kanunda öngörülen usûl ve esaslara uyularak tesis edilmiş bir kamulaştırma işlemine dayanmadan gerçekleştirilmiş olması gerekmektedir. Bu biçimde, idarenin hukuk dışı eyleminden kaynaklanan fiilî kamulaştırmasız el atmaların, özel kişilerin haksız fiil oluşturan eylemlerinden hiçbir farkının bulunmadığı, bu sebeple bu çeşit eylemlerden doğan zararların da özel kişilerin haksız fiilinden doğan zararlarda olduğu gibi adlî yargıda dava konusu edilmesi gerektiği kabul edilmektedir. Ancak kamulaştırmasız el atmalar her zaman bu şekilde gerçekleşmemektedir. Gayrimenkûl üzerinde herhangi bir fiilî kamulaştırmasız el atma olmamasına karşın gayrimenkûl, imar plânında yeşil alan olarak ayrılmış olabilir. Bu gibi durumlarda gayrimenkûl malikinin mülkiyet hakkından doğan yetkileri sınırlanmış olmaktadır. Burada hukukî kamulaştırmasız el atmanın mevcut olduğu belirtilmektedir. Bu çerçevede birçok Uyuşmazlık Mahkemesi kararına göre, imar plânında yeşil alan olarak ayrılan ancak fiilî kamulaştırmasız el atmanın bulunmadığı yani hukukî kamulaştırmasız el atmanın bulunduğu hâllerde idarî yargıda tam yargı davası açılmalıdır. Çalışmada 6487 sayılı Kanun'un 21.maddesiyle değiştirilen 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun geçici 6. ve aynı Kanun'un 22.maddesiyle Kamulaştırma Kanunu'na eklenen geçici 7.maddeleriyle oluşan düalist yapı ile konuya ilişkin değişiklikler ve yenilikler incelenmektedir.

In the Turkish law, the most characteristic example of de facto action is confiscation without expropriation. Confiscation without expropriation occurs in the case that the administration intentionally or unintentionally occupies and allocates to public service an immovable property, without observing the rules and procedures related to expropriation and without paying any cost. Accordingly, a certain case is defined as confiscation without expropriation when an immovable property belonging to someone is occupied by the Administration for being used in public services and the occupation is not based on an expropriation procedure established in accordance with the rules and principles specified in the legislation. In that vein, it has been accepted that de facto confiscation resulting from unlawful acts of the Administration does not differ from wrongful acts of private persons, and thus such administrative acts should be subject to ordinary jurisdiction just like in the case of damages arising from wrongful acts of private persons. However, confiscation without expropriation is not always of this nature. In certain cases, although a given immovable property is not exposed to a de facto confiscation without expropriation, it may be specified as a green area on the zoning plan. In such a case, the owner's authorities deriving from property rights will be restricted. This situation may be considered a legal confiscation without expropriation. In accordance with the decision of the Court of Conflicts, in the case that a green area is allocated in the zoning plan but there is no case of de facto confiscation, a full remedy action may be filed in the administrative court rather than a case of confiscation without expropriation in the civil court. This study investigates the dualist structure resulting from the temporary Article 6 of the Law no. 2942 on Expropriation amended by Article 21 of the Law no. 6487 and the temporary Article 7 added to the Law of Expropriation by Article 22 of the same Law.