Türkçe okuma yazma öğrenmek açısından Arap ve Latin alfabelerinin karşılaştırılması

Abstract

Türkler İslamiyet öncesinde Uygur alfabesini kullanıyorlardı. İslamiyeti kabul etmeleriyle birlikte kullandıkları alfabeyi zamanla terk etmişler ve dillerini Arap yazısı çerçevesine sokmak zorunda kalmışlardır. Arap yazı sistemi Arapça'ya uygun, fakat Türk dilinin özelliklerine pek fazla uymayan bir sistemdir. Arapça'da sözcüklerin aslı yalnız sessiz harflerden oluşur. Ayrıca üç tane uzun sesli vardır. Sessiz harflerin arasında kısa sesli harfler bulunmaz. Oysa Türkçe'de heceler birbiriyle bitişirler ve sözcüğün asıl anlamı yalnız bir hecede bulunur. Ona bitişen heceler, asıl hecenin anlamını açıklamaya ve tamamlamaya yarar. Arap alfabesinde kısa sesli harfler kullanılmadığı için, kişi daha önce duymadığı ve yazılışını görmediği bir sözcüğü doğru olarak okuyamaz. Ayrıca, Türkçe'deki sekiz tane 'ünlü'yü Arap alfabesi karşılaşmamaktadır. Arap alfabesinde Arapça'daki kimi seslerin nüanslarını gösteren farklı harfler kullanılması, Türkler için okuma yazma öğrenmeyi güçleştiren bir başka etken olmuştur. Osmanlı aydınları arasında alfabe tartışmaları 1839'daki Tanzimat hareketiyle başlamış, imlâdaki karışıklığın giderilmesi için yapılacak düzenlemeler konusunda çeşitli görüşler ortaya atılmıştır. 1908'de ilân edilen II. Meşrutiyet sonrasında Latin alfabesine geçmenin gereğini savunanların sayısında hızlı bir artış görülmüştür. Ancak bu geçiş yeni Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşundan sonra, 1928 yılında gerçekleşebilmiştir.

Turks were using Uyghur alphabet before they embraced Islam, after which they gave up this alphabet, and had to express their language with Arabic script. Arabic writing system that is suitable for the Arabic language is rather inconvenient for certain features of Turkish. In Arabic language, the root of a word is formed only by consonants. Besides, there are three long vowels. There are no short vowels between consonants. In fact, in Turkish – an agglutinative language – syllables join with each other. Since, short vowels are not used in the Arabic alphabet; it can be difficult to read a word correctly without hearing it. Also the eight vowels of the Turkish language do not have their equivalents in the Arabic alphabet. In the latter, the usage of some different letters which represent certain nuance in Arabic language makes it hard for Turkish people to learn reading and writing. Ottoman intellectuals started to discuss the use of Arabic alphabet from 1839 on, and all agreed on the need to eliminate the confusion in spelling. In the second constitutional period after 1908, those in favour of adopting the Latin alphabet increased. However, this transition was realized in 1928, after the foundation of the Republic of Turkey in 1923.