İşitme Engelli Çocuklarda Konuşma Anlaşılırlığını Etkileyen Faktörler ve Konuşma Anlaşılırlığını Değerlendirme Yaklaşımları

Abstract

İşitme engelli çocukların karşılaştıkları en önemli sorun duymamaktan kaynaklanan, konuşmaya dayalı iletişim becerilerinin ya tam ya da hiç gelişememesidir. İşitme engelli bireyin iletişim yetersizliğinden kaynaklanan sorunların başında etkin ve yeterli eğitim olanaklarından yararlanamaması gelmektedir. Bunun yanı sıra işitme engelli bireyler sosyal ve iş yaşantılarında da sınırlılıklar ve sorunlarla karşılaşabilmektedirler. İşitme engellilerin karşılaştıkları bu sorunların ortadan kaldırılabilmesi ancak onlara etkin ve hızlı iletişim becerilerinin kazandırılması ile gerçekleştirilebilecektir. Günümüzde bu amacın gerçekleştirilebilmesi için, işitme engelli çocukların eğitiminde birbirlerinden farklı birçok eğitim yaklaşımı uygulana gelmektedir. Özellikle konuşmaya dayalı becerileri geliştirmeyi hedefleyen yaklaşımların temel amacı, iletişimde etkin bir konuşma anlaşılırlığının edindirilmesidir. Ancak, bu amaç işitme engellilere eğitim veren okullarımızda 1955’ten bu yana var olmasın rağmen, bu amacın gerçekleştirilmesi açısından kayda değer çalışmaların yapılmadığı gözlemlenmektedir. Konuşma anlaşılırlığının belirli aralıklarla değerlendirilmesi, işitme engelli çocuğun konuşma anlaşılırlığını etkileyen özelliklerin saptanabilmesine, amaçlanan hedeflerin ne kadarının gerçekleştiğinin gözlemlenmesine, ileri dönük eğitim programlarının yapılmasına ve yeni hedeflerin saptanmasına olanak sağlayacaktır. Bu çalışmada konuşma anlaşılırlığını etkileyen faktörlerle, konuşma anlaşılırlığının değerlendirilmesi yöntemleri tartışılacaktır.

Children who are born severely 0r profoundly hearing-impaired soon after birth have great difficulties in acquiring speech. If a hearing-impaired child could not acquire intelligible speech, he or she will be faced with aural communication problems in the hearing world. Because of this communication problem, he or she can not get sufficient education at the same time his or her social and working life will be affected. These problems that hearing-impaired child faced can be over came by teaching him or her to acquire affective and sufficient communication abilities. To fulfill this aim there are different approaches are used to teach them communication abilities. One of these approaches is aural- oral approached which is aimed to acquire spoken communication abilities by means of intelligible speech and fluent oral communication to the hearing impaired children. The hearing-impaired schools have been oral approached since 1955 in Turkey. Although hearing-impaired children educated with oral approached such a long time there have not been any research had been done about speech intelligibility. By means of speech intelligibility evolution teachers and professionals to asses the speech errors of hearing-impaired children which are affected speech intelligibility and oral communication abilities. In this study, factors which are influence speech intelligibility and evolution approaches of speech intelligibility will be disputed.