Annelerin vatandaşlık algısı, çocuklarında vatandaşlık bilinci geliştirme uygulamaları ve karşılaştıkları sorunlar

Abstract

Aile, çocukların vatandaşlık bilincinin gelişmesinde önemli rol oynar. Bu araştırma, annelerin vatandaşlık algısını, çocuklarının vatandaşlık bilincini geliştirmek için yaptıkları uygulamaları ve bu süreçte karşılaştıkları sorunları incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma nitel yaklaşımına göre kritik durum örneklemesi yapılarak gerçekleştirilmiştir. 2008 yılında alt ve orta sosyo-ekonomik düzey ailelerin çocuklarının eğitim gördüğü bir ilköğretim okulunda gerçekleştirilen araştırma verileri yarı-yapılandırılmış görüşme ile 29 anneden toplanmıştır. Araştırma sonucuna göre, annelerin çoğunluğu vatandaşı, toplum tarafından kabul edilen ahlak ve değerleri benimseyen kişiler olarak algılamakta ve bu kişileri de iyi vatandaş olarak tanımlamaktadır. Evde annelerin çoğu, çocuklarını iyi vatandaş olarak yetiştirmek için temel ahlak kuralları ve değerlerini öğrettiğini belirtirken; çok az sayıda anne de çocuklarına siyasal okuryazarlık kazandırdığını ifade etmiştir. Anneler çocuklarını iyi bir vatandaş olarak yetiştirirken ekonomik, eğitim, sosyal çevre ve yazılı ve görsel basından kaynaklanan sorunlar yaşadıklarını söylemişlerdir. Araştırma sonuçlarına dayalı olarak annelerin etkili vatandaşlık konusunda bilgilendirilmesi ve okulda öğrencilerin siyasal okuryazarlık ve toplumsal katılım yeterliklerini geliştirecek etkinliklere katılması önerilebilir.

Family plays an important role in the development of citizenship awareness of children. The purpose of the present study is to figure out the citizenship perceptions of mothers, their practices for developing citizenship conscience of their children and to explore the problems they have encountered. In this study, critical case sampling method has been employed to collect data. The study was conducted in 2008 in a primary school where children from low and middle socio-economic levels were educated. The data of the study were gathered from 29 mothers through semi-structured interviews. The findings revealed that the majority of mothers perceived citizen” as a person who accepts the values and ethics of the society and defined this person as a good citizen. While most of the mothers declared that they taught the mainstream moral norms and values to their children at home, only a few mothers stated that they informed their children in political literacy at home. Additionally, mothers stated that they faced with some problems due to economic conditions, educational issues, social environment, and communication instruments while they were enriching their children's citizenship awareness. This study suggests that mothers ought to be educated about active citizenship and they should be encouraged to participate in the learning activities in schools.