Primary School Teachers' Views About Global Education in

Abstract

Problem Durumu: Bugün, teknolojik ve bilimsel gelişmelerin yoğun etkisiyle ekonomiden siyasete, spordan doğal felaketlere kadar birçok alanda ve sorunda dünya dinamiklerinin sürekli olarak değiştiği bir çağ yaşanmaktadır. Bu çağın sihirli sözcüğü ise küreselleşmedir. "Küreselleşme" ya da "Globalleşme", tüm dünyanın birbirine bağlanmasının yakından hissedilmesi üzerine gereksinim duyulmuş bir sözcüktür. Alanyazın incelendiğinde küreselleşmeye ilişkin birbiriyle benzeşen ve farklılaşan yönleriyle kimi tanımlamalara ya da yaklaşımlara rastlandığı görülmektedir. Küreselleşmenin belirtilen boyutlarının sonucu olarak dünya adeta "Global Köy" haline gelmiştir. Küresel eğitimin en temel amacı da bu "Global Köy" toplumunun üyeleri olarak yetişecek bireylerin gerekli ve yeterli bilgi, beceri ve tutumlarla donatılmış bir biçimde yetişmelerini sağlamaktır. Küresel eğitime göre, öğrencinin, gelişen ve değişen dünyanın getirdikleriyle başa çıkabilecek bilgi, beceri ve tutumlarla donatılmış; yaşadığı toplumun, devletin ve dünyanın vatandaşı olmanın getirdiği sorumluluk ve bilince sahip olması gerekmektedir. Bu sorumluluk ve bilinç ile tüm insanların dünyaya uyum sağlaması beklenmektedir. Sosyal bilgilerin temel amacı ise, birbirine karşılıklı olarak bağımlı bir dünyada, kültürel olarak çeşitlilik gösteren ve demokratik bir toplumun bireyleri olarak, genç insanları, kamusal yaşama katılım için gerekli bilgi ve karar alma mekanizmalarıyla donatmak biçiminde tanımlanmaktadır. Buna paralel olarak sosyal bilgiler eğitimcisi bilim insanlarının yapmış oldukları tanımlamalar doğrultusunda sosyal bilgiler eğitimi anlayışının küresel eğitimin kültürel çeşitlilik, küresel bağımlılık, demokratik toplum için yeterlilik sahibi ve karar alabilen bireyler yetiştirilmesi gibi temel ortak noktaları bulunduğu görülmektedir. Küresel eğitime ilişkin ilk çalışmalar ve ilk uygulamalar, ABD ve İngiltere'de başlamış olmakla birlikte, günümüzde hem birçok ülkede akademisyenlerce çalışılan bir alan olmuş hem de birçok ülkenin eğitim politikalarını, kurumlarını ve programlarını doğrudan ya da dolaylı olarak etkilemiştir. Ülkemizde de, son dönemde küreselleşmenin eğitime etkisine yönelik çalışmalar olmakla birlikte, küresel eğitimin tarihsel ve kuramsal çerçevesi temel alınarak yapılan çalışmalara nadiren rastlanmaktadır. İlgili alan yazın incelendiğinde ülkemizde Sosyal Bilgiler dersinin bireyleri içinde bulunduğu toplumsal ve kültürel yaşama hazırlama gibi bir görev üstlendiği görülmektedir. Bu nedenle, sınıf öğretmenlerinin gözüyle Sosyal Bilgiler dersinin küresel eğitim ile olan ilişkisine ve Sosyal Bilgiler dersinin küresel eğitimin amaçlarına hizmet edebilme bakımından ortaya konması bir gereklilik olarak görülmüştür. Böylece, yurtdışında alan uzmanları tarafından son elli yılda ortaya konan küresel eğitimin ülkemizdeki Sosyal Bilgiler derslerinde ne kadar yer aldığı ve nasıl yer alması gerektiği ortaya konmaya çalışılmıştır. Ayrıca, yurtdışında uygulamalı araştırmaların daha fazla olduğu ve uygulamalı araştırmaların alanyazındaki küresel eğitim tanımlamalarına uygun bir çerçevede yürütüldüğü görülmüştür. Yurt içinde yapılan çalışmalar daha çok küreselleşme ya da küreselleşmenin eğitime yansımaları biçiminde olduğu; doğrudan küresel eğitim ile ilgili olmadığı da görülmüştür. Araştırmanın Amacı: Bu araştırmanın amacı 4. ve 5. sınıfı okutmakta olan sınıf öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler dersi bağlamında küresel eğitime ilişkin görüşlerini ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda şu sorulara yanıt aranmıştır: 4. ve 5. sınıfı okutan sınıf öğretmenleri; ? Küreselleşme, kültür ve küresel eğitim kavramlarına ilişkin ne düşünmektedirler? ? Sosyal Bilgiler dersinde öğrencilere çoklu bakış açısının kazandırılması konusunda ne düşünmektedirler? ? Sosyal Bilgiler dersinde kültürel konuları nasıl işlediklerine ilişkin görüşleri nelerdir? ? Sosyal Bilgiler dersinde küresel olaylar, sorunlar ve gelişmeleri nasıl işlediklerine ilişkin görüşleri nelerdir? ? Sosyal Bilgiler dersinde küresel bağlantılar ve küresel bağımlılığa ilişkin konuları nasıl işlediklerine ilişkin görüşleri nelerdir? ? Sosyal Bilgiler dersi öğretim programında küresel eğitimin nasıl yer alması gerektiği konusundaki görüşleri nelerdir? ? Sosyal Bilgiler derslerinde öğrenci çalışmalarında küresel eğitim öğeleri nasıl yer almaktadır? Araştırmanın Yöntemi: Bu araştırmada, küresel eğitime ilişkin sınıf öğretmenlerinin geçmiş deneyimleri, şu anki uygulamaları ve küresel eğitimin sınıf öğretmenleri için ne anlama geldiği araştırma konusu derinlemesine irdelenmek istendiğinden olgubilim deseni uygun görülmüştür. Araştırmada katılımcılar ölçüt örneklem yoluyla seçilmiştir. Katılımcıların seçiminde belirlenen ölçütler "(1) 2011-2012 eğitim öğretim yılında 4. ve 5. sınıfı okutmak ve (2) 2004 ilköğretim Sosyal Bilgiler Öğretim Programı ile 1998 programının her ikisini de okutmuş olmak" olarak belirlenmiştir. Bu kapsamda altı farklı okuldan on iki sınıf öğretmeniyle görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, öğrencilerin Sosyal Bilgiler derslerinde gerçekleştirdikleriödev çalışmalarından ulaşılabilen 105 ödev de elde edilen doküman verileri bağlamında değerlendirilmiştir. Bu araştırmada, görüşmeler sınıf öğretmenlerinin küresel eğitime ve Sosyal Bilgiler dersinde küresel eğitime yönelik geçmiş yaşantılarının ve deneyimlerinin derinlemesine incelenebilmesi için "Üç Görüşme Modeli" üzerine temellendirilmiştir. Veri toplama araçlarının geliştirilmesi sürecinde ilk olarak araştırmacı tarafından görüşme soruları geliştirilmiştir. Geliştirilen görüşme soruları, iki alan uzmanı, bir dil uzmanı ve bir yöntem bilimi uzmanının görüşlerine sunulmuştur. Uzmanlardan gelen dönütler doğrultusunda, sorularyeniden düzenlenmiştir. Ardından, görüşme sorularının pilot uygulaması iki sınıf öğretmeni ile gerçekleştirilmiştir. Öğretmenlerle yapılan pilot görüşmeler sonucunda soruların işleyip işlemediği belirlenmiş, yeniden gerekli düzenlemeler yapılmış ve görüşme formuna son şekli verilmiştir. Bunun yanı sıra, görüşme yapılan öğretmenlerin kendi sınıflarındaki öğrencilerin Sosyal Bilgiler derslerinde yapmış oldukları dokümanlar da incelenmiştir. Dokümanların incelenmesi sürecinde herhangi bir ölçüt belirlenmemiş; ulaşılabilen dokümanların tümü incelenmiştir. Öğrenci ürünleri incelenerek, hem inandırıcılığın artırılması hem de öğretmen görüşlerinin sınıf içerisindeki yansımalarına ulaşmak amaçlanmıştır. Görüşmeler ve dokümanlar yoluyla elde edilen verilerin analiz edilmesinde içerik analizi yaklaşımı benimsenmiştir. Araştırmanın Bulguları: Araştırma verilerinin analizi sonucunda dört ana temaya ulaşılmıştır. Sınıf öğretmenlerinin görüşleri bağlamında "Küreselleşme, kültür, küresel eğitim kavramlarına ilişkin bulgular; Sosyal Bilgiler dersinde küresel eğitime ilişkin bulgular; Sosyal Bilgiler dersinde küresel eğitimin daha etkili sunulabilmesi için öneriler" olmak üzere üç temel bulguya ulaşılmıştır. Bununla birlikte incelenen öğrenci dokümanlarından elde edilen bulgular ise kendi içerisinde "Çoklu bakış açısı, kültür, küresel sorunlar, küresel bağlantılar, değerler, teknolojik gelişmeler" gibi birtakım kategorilerden oluşmaktadır. Araştırmanın Sonuçları ve Önerileri: Araştırma sonuçlarına dayalı olarak Sosyal Bilgiler dersinin küresel eğitim alanyazınında belirlenen çerçevesi bakımından oldukça önemli bir ders olduğu ancak gerek öğretmen görüşlerinden gerek öğrencilerin Sosyal Bilgiler dersi kapsamında yapmış oldukları ödevlerden anlaşıldığı üzere dersin küresel eğitim bakımından yüzeysel kaldığı anlaşılmıştır. Bu noktada Sosyal Bilgiler dersinin daha etkili bir biçimde gerçekleştirilmesi için küresel eğitimin kuramsal çerçevesi ve uygulamada yapılması gereken eksikliklerin giderilmesi gerektiği önerilebilir.

Problem Statement: In recent years in Turkey, studies have been conducted that focus on the effects that globalisation has on education, but there have not been any papers based on the historical and conceptual framework of global education. Examining the literature, it can be argued that social studies courses have played a role in preparing individuals for the social and cultural lives in which they live. For this reason, it seems to be necessary to reveal the relationship between social studies courses and global education, as well as the extent to which the courses serve the aims of global education from the perspectives of primary school teachers. This study aims to reveal primary teachers' views on training individuals who can adapt to today's world based on the basic framework of global education in the context of social studies courses, and will also present solutions for preparing students for an increasingly global world. Purpose of the Study: This study aims to investigate primary school teachers' views about global education in social studies courses. Method: Semi-structured interviews and documentary analyses were implemented in this phenomenological paper. Interviews were conducted with 12 primary school teachers at six different primary schools in Eskisehir. Documentary analyses were based on the students' assignments from the interviewed teachers' classes. In this process, 105 assignments were analysed. Content analysis was used to analyse both interviews and assignments. Findings: According to the analysis process, four main themes emerged: (1) definitions about globalisation, culture and global education; (2) global education in social studies courses; (3) suggestions about infusing global education in social studies courses; and (4) students' assignments in social studies courses. Conclusion and Recommendations: According to the findings, it is found that there are misconceptions about global education and globalisation in teachers' identifications. In the paper, it was found that the teachers' definitions of globalisation and culture were mostly positive. Respect to differences toward multiple perspectives was mentioned in the social studies courses; however, this was not reflected in the students' work. It was found that activities that can be regarded in the context of global issues and global connections were insufficient and superficial.