Side Sikke Buluntuları Işığında MS 622/3'de Pamphylia'ya "Olası" Bir Sasani Saldırısı

Abstract

MS 602-629 yılları arasındaki Bizans-Sasani Savaşı, Bizans tarihinin en önemli yenilgilerinden bir tanesini içerir: Sasaniler, Mısır, Suriye ve Anadolu'nun bazı bölgelerini ele geçirmiş, hatta orduları Khalkedon'a kadar ulaşmıştır. Dönem tarihinin detayları, hemen sonrasında başlayan İslam fetihlerinin gölgesinde kaldığı için oldukça belirsizdir. Bizans-Sasani Savaşı, Armenia Tarihini yazan ve bu bölgede gerçekleşen olaylarla daha çok ilgili olan Sebeos tarafından kısmen ve bu olaylardan 200 yıl kadar sonra Tarihçesini kaleme alan Theophanes tarafından ele alınmıştır. Bu nedenle Anadolu içerisindeki Sasani askeri hareketleri çok iyi bilinmemektedir. Eldeki bütün tarihi ve arkeolojik veriler 1975 yılında Clive Foss tarafından "The Persians in Asia Minor and the End of Antiquity" isimli makalesinde sunulmuş ve yorumlanmıştır. Bu makalede yazar, Pamphylia Bölgesi'nin de bu savaştan etkilendiğini öne sürmektedir. Side ve Pamphylia'daki diğer yerleşimlerin sikke buluntuları bu fikri destekler niteliktedir, ancak bu konuda kesin bir sonuca ulaşılabilmesi için daha fazla tarihsel ve arkeolojik veriye ihtiyaç duyulmaktadır.

The Byzantine-Persian war between 602-629 ad saw one of the biggest defeats in Byzantine history when the Persians occupied Egypt, Syria and parts of Asia Minor and their armies even reached Khalkedon. The history of the period is vogue, very much overshadowed by later Islamic conquests. The events of the Byzantine-Persian war is partly covered by Sebeos, who wrote a history of Armenia and was more concerned with events happening there and by another historian, Theophanes who wrote more than 200 years after these events. For this reason, the extant of Persian operations in Asia Minor is not known very well. All available historical and archaeological evidence have been interpreted by Clive Foss in 1975 in his article "The Persians in Asia Minor and the End of Antiquity" in which he also proposed that Pamphylia could be one of the areas affected by this war. The numismatic evidence from Side and elsewhere from Pamphylia seems to support this idea, although further archaeological or historical evidence is needed until a more definite conclusion could be reached.