Anadolu'daki Iulıus-Claudıus'lar dönemi portreleri: Hellenistik geleneğin izleri?

Abstract

Özet: Anadolu'nun değişik kentlerinde ele geçmiş, Iulius-Claudius'lar Dönemi'ne tarihlendirilen portre- lerde başların bir yöne çevrilmesi, eğilmesi ya da yüz özellikleri gibi ortak stilistik özelliklere sahip, bazı resmi ve özel portreler mevcuttur. Portreler için sıralanan bu özellikler ise bugüne kadar genelde sadece Hellenistik Dönem'in bir etkisi olarak açıklanmış; hatta dönemin bazı önemli okullarına atfedilmiştir1. Aşağıdaki çalış- mada söz konusu bu portreler stilistik açıdan irde- lenecek ve Hellenistik Dönem etkisinde üretilip üretil- medikleri, daha da ötesi bunların belli okullara bağla- nıp bağlanamayacakları gibi konular üzerinde duru- lacaktır. Bunun için de, öncelikle incelenen dönemin öncülü olan Geç Hellenistik Dönem eserlerine bir göz atılacak, özellikle de bu devrin stil özelliklerinin Iulius- Claudius'lar Dönemi'ne tarihlendirilen portrelerde var olup olmadığı araştırılacaktır. Eğer Iulius-Claudius'lar Dönemi portrelerinde daha önceki dönemlere ait gele- neklerin izleri tespit edilebiliyor ise bunun bir devam- lılık süreci mi; yoksa tıpkı Augustus Dönemi sanatında görülen ve bilinçli bir uygulama olan Klasisizm gibi bi- linçli bir tercih mi olduğu sorgulanacaktır.

Abstract: There are some official and private portraits recovered from different cities in Anatolia that date from the Iulio-Claudian era and which carry common stylistic features, such as heads turned in one direction or having some characteristic facial features. These features have to date been regarded only as being a continuation of Hellenistic period style, and have even been attributed to the some major schools of that time1. In this study these portraits will be examined stylistically and the question of if these portraits were produced under the influence of the Hellenistic tradition or not, and if one may connect them with the certain schools or not, is investigated. For this purpose, firstly the works of the late Hellenistic era, the precursor of the Iulio-Claudian era and, in particular, if there are characteristics carried from the style of this period into the subsequent portraits dating from the Iulio-Claudian era are investigated. Further, as traces of the Hellenistic tradition are found in these Iulio- Claudian portraits, was this a consequence of con- tinuity, or was it the consequence of a conscious choice concerning representational style, as was the case in the Classicism of Augustan art?