Firma Büyüklüğü ile Firma Büyümesi Arasındaki İlişkinin Gibrat Yasası Çerçevesinde Ele Alınması

Abstract

Büyüme, her büyüklükteki firma için olması istenen bir süreçtir. Özellikle büyüme süreci üzerinde etkili olan unsurların belirlenmesi, firma büyüklük dağılımlarının incelenmesi, firmalar arasında benzerliklerin olabileceği düşüncesi akla birçok soruyu getirmektedir. Robert Gibrat’ın bu sorulara cevap bulabilmek düşüncesi ile 1931 yılında yayınlamış olduğu makale içeriği Gibrat Yasası olarak literatürde yerini almıştır. Gibrat Yasası tesadüfi büyüme sürecini ima eder. Buna göre; beklenen büyüme oranları firma büyüklüğünden, diğer benzer firmalardan ve sektöre ait özelliklerden bağımsızdır. Bu araştırmada; yasanın ikinci aşaması olan “büyümenin sürekliliği” konusu ele alınmıştır. Bu kapsamda; İSO verileri çerçevesinde saptanan, 1993-2004 dönemi sürecince imalat sektöründe faaliyetini devam ettiren 30 firma ve bu firmalara ait firma büyüklük değeri olarak alınan satışlar ve işçi sayıları başlangıç noktası olmuştur. Firmalar hem satışlar ve işçi sayılarına göre küçükten büyüğe doğru sıralanmıştır. Söz konusu bu verilere, Gibrat Yasası çerçevesinde “büyümenin sürekliliğinin” test edilmesinde kullanılan logaritmik-doğrusal model uygulanmış ve Gibrat Yasası’nı kısmen destekleyen bulgular gözlemlenmiştir.

Growth is a process that wanted for all size firms. Especially, determining the factors effective in growth process, and analyzing the firm growth scatterings, and the idea that some similarities may be among firms reminds a lot of questions. The contents of the article by Robert Gibrat in 1931, for the purpose of answering these questions have taken its place as Gibrat’s Law. Gibrat’s Law implies the random growth process. That is, expected growth rates are independent from the growth of a firm, the other similar firms and traits belonged to sectors. In this study, continuance of the growth” which is the second phase of the law has been studied. In this concept, 30 firms, which operated through 1993-2004 in manufacturing sectors, have been determined based on the Istanbul Chamber of Industry data and sales of these firms taken as firm growth value and the number of the employees of these firms have formed the starting point. Firms have been sorted starting with small firms based on their sales and the number of employees. Log-lineer model has been applied to this data and Gibrat’s Law is partly confirmed.